Een illustratie bekijken van iets zoets, terwijl voedsel wordt gegeten met een zoete smaak-geur combinatie, zorgt ervoor dat het voedsel nog zoeter smaakt. Dit betekent dat een zoet voedingsproduct door het toevoegen van illustraties een grotere zoetbeleving geeft, terwijl het product in werkelijkheid minder zoet is.
Dit blijkt uit een studie van hersenonderzoeker Marije van Beilen van het Universitair Medisch Centrum Groningen, die zij in samenwerking met TI Food and Nutrition uitvoerde. Het is de eerste keer dat gekeken is naar de effecten van drie zintuigen – proeven, ruiken en zien – tegelijk op smaakervaringen. Volgens Van Beilen laten de uitkomsten van dit onderzoek zien dat het gebruik van afbeeldingen bij ons voedsel kan bijdragen aan een gezondere levensstijl en de preventie van overgewicht en diabetes. Zij publiceerde over haar onderzoek in het wetenschappelijke magazine PLoS One.
Het is al langer bekend dat het toevoegen van een geur aan drankjes of voeding, bijvoorbeeld yoghurt, de smaak kan beïnvloeden. Zo wordt yoghurt met een aardbeiengeur als zoeter ervaren dan yoghurt zonder aardbeiengeur. Van Beilen laat zien dat het toevoegen van een beeld bij deze smaak-geur combinaties, bijvoorbeeld een plaatje van een aardbei, het voedsel nóg zoeter laat smaken.
Gustometer
Van Beilen maakte voor haar onderzoek gebruik van een in Wageningen ontwikkelde gustometer. Dit is een computergestuurd apparaat dat in staat is om heel precies getimede doseringen van vloeistoffen en geuren achter in de neus toe te dienen. Hierbij kregen de deelnemers aan het onderzoek via deze gustometer een smaak-geur combinatie aangeboden: licht zoete suikeroplossingen met daarbij een aardbeiengeur, een caramelgeur of een hartige geur. Ook kregen ze in sommige gevallen een plaatje te zien. Er waren twee soorten plaatjes: figuratieve plaatjes lieten een zoet voorwerp, bv een aardbei zien. De non-figuratieve plaatjes werden digitaal bewerkt, zodanig dat ze wel de kleur en de textuur van de aardbei lieten zien, maar verder onherkenbaar als aardbei waren.
Conclusies
Uit het onderzoek van Van Beilen blijkt dat het toevoegen van een figuratief plaatje aan voedsel de smaakbeleving voor langere tijd beïnvloedt. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat het zien van een aardbeienplaatje op de verpakking, de snoepjes daarna voor langere tijd zoeter doet smaken. Het toevoegen van een non-figuratief beeld kan de smaak tijdelijk beïnvloeden. Non-figuratieve beelden moeten daarom aangeboden worden op het moment van eten/drinken zelf. Bijvoorbeeld door het gebruik van de juiste kleur voor (de verpakking van) yoghurt, kan men met minder suiker een even zoet smakend product aanbieden.