DOE DE TEST!

Zijn ‘natuurlijke’ stoffen betrouwbaarder?

Natuurlijke voedingsmiddelen, ingrediënten of additieven zorgen vaak voor een gevoel van veiligheid, in tegenstelling tot hun kunstmatige tegenhangers. Toch zijn ook volledig natuurlijke stoffen niet altijd goed voor onze gezondheid.

natuurlijk-kunstmatig

De zoektocht naar natuurlijke producten is helemaal in tegenwoordig. Het woord ‘natuurlijk’ wordt dan ook gretig gebruikt om de consument te verleiden. Maar wat schuilt er eigenlijk achter deze hang naar het natuurlijke? Zijn natuurlijke stoffen per definitie betrouwbaarder dan een kunstmatige? Nee, de natuurlijke of kunstmatige oorsprong van een stof heeft helemaal niets te maken met veiligheid. Ook in de natuur vind je venijnig vergif. Kijk maar naar giftige zwammen, mycotoxines (bepaalde toxines geproduceerd door een organisme van de schimmelfamilie) of bacteriën, bijvoorbeeld het gif dat botulisme veroorzaakt.

Natuurlijk cyanide in amandelen

Tal van voedingsmiddelen bevatten stoffen die, naargelang de ingenomen hoeveelheid, gevaarlijk kunnen zijn. Denk maar aan solanine in aardappelen die blootgesteld worden aan licht, glycyrrhizine in zoethout of waterstofcyanide (een cyanidederivaat) in de pit van bittere amandelen en dan mogelijkerwijs in marsepein! Contaminanten als lood of kwik kunnen in bepaalde vissoorten in grote mate aanwezig zijn. En of dat kwik nu van kunstmatige of natuurlijke oorsprong is (bijvoorbeeld door onderzeese vulkaanuitbarstingen), maakt helemaal niets uit!

Toxines in de keuken

Er bestaan ook allerlei door de mens geproduceerde stoffen die gevaarlijk zijn, maar waarover we ons niet of nauwelijks zorgen maken, omdat ze ontstaan tijdens transformatieprocessen die onschuldig lijken, zoals koken.

Koken biedt vele voordelen, zoals het verteerbaar maken van voedingsmiddelen, het doden van bacteriën of het opwekken van aroma’s, maar er kunnen ook nadelen aan verbonden zijn. Zo wordt bij het bakken van frietjes acrylamide geproduceerd, een chemische verbinding die door de EFSA (European Food Safety Authority) nauwlettend in het oog gehouden wordt, omdat ze kankerverwekkend zou kunnen zijn. Ook benzo(a)pyreen (humaan carcinogeen) dat geproduceerd wordt bij het barbecueën, is niet veilig, net als de chemische verbindingen die ontstaan door de zogenaamde Maillardreactie (niet-enzymatische bruinkleuring) bij het bruin bakken van voedingsmiddelen op een bepaalde temperatuur (broodkorst, gegrild vlees, geroosterd brood …).

De dosis maakt het vergif!

Niet de oorsprong van een substantie, maar wel de hoeveelheid aanwezige stof die door de consument wordt verbruikt, bepaalt het risico. Vandaar het gezegde ‘de dosis maakt het vergif’. Zelfs water kan, in extreme gevallen, dodelijk zijn als het in te grote hoeveelheden wordt gedronken.

Voor laagcalorische zoetstoffen geldt hetzelfde. Of ze nu van natuurlijke oorsprong zijn (zoals stevia-extract) of door de mens geproduceerd (zoals aspartaam), ze moeten beantwoorden aan dezelfde veiligheidsvoorschriften. Deze worden voor Europa vastgelegd door het EFSA. Het voedingscentrum bepaalt voor elke stof een Aanvaardbare Dagelijkse inname (ADI): de maximale hoeveelheid die dagelijks geconsumeerd mag worden zonder gezondheidsproblemen te veroorzaken.

Vragen over diabetes? Is een gezond gewicht een uitdaging? Of gewoon op zoek naar inspiratie om minder suiker te consumeren?