Steeds vaker zien we de term ‘natuurlijk’ opduiken, die vaak wordt beschouwd als een garantie voor beter, betrouwbaar en veilig. Toch is de natuurlijke of kunstmatige oorsprong van een stof op zich geen argument om deze veilig of superieur te bevinden. Zo zijn de evaluatieprocedures voor de veiligheid en de goedkeuring voor het op de markt brengen van zoetstoffen van natuurlijke oorsprong strikt hetzelfde als die voor kunstmatige zoetstoffen. Maar wat betekent het woord ‘natuurlijk’ vanuit het standpunt van de wetgeving? Grégory Sorreaux, advocaat bij de balie van Brussel en auteur van een naslagwerk over levensmiddelenrecht, werpt licht op de zaak.
Slechts in 3 gevallen duidelijk gereglementeerd
In feite is de term ‘natuurlijk’ slechts in 3 gevallen duidelijk gereglementeerd: natuurlijke aroma’s (bijvoorbeeld vanilline gewonnen uit vanillestokjes, in tegenstelling tot synthetische vanilline), natuurlijk mineraalwater (dat van nature zuiver is, in tegenstelling tot behandeld water) en als vermelding in voedingsclaims (bijvoorbeeld sap dat van nature rijk is aan vitamine C). Voor alle andere gevallen is de situatie in de Europese levensmiddelenwetgeving ronduit onduidelijk.
Legaal of niet?
Vroeger had je de nationale wetgeving van 1980 betreffende de reclame voor voedingsmiddelen. Die preciseerde dat de term ‘natuurlijk’ niet mocht worden gebruikt als het product een of meerdere additieven of aantoonbare hoeveelheden pesticidenresten bevatte, of geraffineerd was. In 2012 werd die bepaling echter herroepen. Momenteel preciseert een artikel dat de Minister van Volksgezondheid kan bepalen onder welke voorwaarden de vermeldingen ‘natuurlijk’ en ‘puur’ mogen worden gebruikt. De minister heeft die mogelijkheid evenwel nog niet gebruikt.
Aangezien er dus niet echt een precieze wetgeving voorhanden is op dit gebied (afgezien van de eerder vermelde specifieke gevallen) zal vooral het algemene kader van de wetgeving bepalen of het gebruik van de term ‘natuurlijk’ al dan niet legaal is – namelijk dat de informatie eerlijk moet zijn en niet mag misleiden. “Uiteindelijk moet je vooral rekening houden met de algemene indruk die de vermelding ‘natuurlijk’ oproept bij de gewone, gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende consument”, aldus Grégory Sorreaux.
Niet simpel dus, maar één ding is zeker: nog los van het feit of de term wettelijk mag worden gebruikt of niet, de term ‘natuurlijk’ is op zich geen garantie voor kwaliteit of veiligheid!