Koolhydraten zijn suikers
FOUT. De koolhydraatfamilie omvat ook de suikers. Alle suikers behoren dus tot de koolhydraten, maar niet alle koolhydraten zijn suikers! De koolhydraten bestaan uit:
- complexe koolhydraten: granen en graanproducten, aardappelen, peulvruchten (linzen enz.);
- enkelvoudige koolhydraten of suikers: gesuikerde voedingsmiddelen en dranken, fruit, melk (lactose), tafelsuiker, honing, graanstropen, kokossuiker enz.
Koolhydraten zijn de voornaamste energiebron in een evenwichtige voeding
JUIST. Of je nu diabetes hebt of niet, koolhydraten zijn de belangrijkste brandstof voor het lichaam. Volgens de huidige voedingsaanbevelingen zouden koolhydraten 50 à 55% van de totale calorie-inname moeten leveren. Voor een referentiedag van 2000 kcal komt dat overeen met 250 à 275 gram koolhydraten per dag.
Suiker is de voornaamste oorzaak van diabetes
FOUT. Elke overtollige calorie-inname ten opzichte van wat je nodig hebt, kan een rol spelen in de ontwikkeling van diabetes type 2, vooral door de vorming van vet in de hand te werken. Te veel suiker kan de ontwikkeling van diabetes type 2 bevorderen – net als alle andere koolhydraten en vetten.
Alleen gesuikerde voedingsmiddelen verhogen de bloedsuikerspiegel
FOUT. Alle koolhydraten hebben een effect op de bloedsuikerspiegel. Wanneer we complexe koolhydraten (brood, pasta, rijst enz.) eten, krijgen we hoofdzakelijk zetmeel binnen. Dat wordt in het lichaam omgezet in één en dezelfde suiker: glucose, de enige suiker die in ons bloed circuleert. Een evenwichtige voeding moet meer complexe koolhydraten dan suikers aanleveren. Complexe koolhydraten dragen dus net zo veel (zo niet meer) bij aan het verhogen van de bloedsuikerspiegel als de suikers in gesuikerde voedingsmiddelen. Let op: laagcalorische zoetstoffen hebben dan wel een zoete smaak, maar geen significant effect op de bloedsuikerspiegel.
Lees ook: Wat is het effect van zoetstoffen op de bloedsuikerspiegel?
Niet alle koolhydraten hebben hetzelfde effect op de bloedsuikerspiegel
JUIST. Vroeger dacht men dat complexe koolhydraten de bloedsuikerspiegel langzaam deden stijgen en dat suikers (enkelvoudige koolhydraten) een snelle stijging veroorzaakten. In werkelijkheid ligt het iets ingewikkelder: sommige suikers kunnen de bloedsuikerspiegel langzaam verhogen (bijv. fructose), terwijl sommige complexe koolhydraten de bloedsuikerspiegel dan weer snel kunnen verhogen (bijv. cornflakes). Het is de samenstelling en het gehalte aan vezels, vetten enz. van de voedselbolus die van invloed zijn op de snelheid waarmee de bloedsuikerspiegel stijgt. Zo zullen complexe koolhydraten die je eet als onderdeel van een maaltijd, de bloedsuikerspiegel geleidelijker doen stijgen dan wanneer je ze afzonderlijk eet, buiten de maaltijd.
Infografiek: De glycemische index van dranken in één oogopslag
Als je diabetes hebt, moet je alle suikers vermijden
FOUT. Je moet toegevoegde suikers (suiker, honing, graanstropen, fructose, agavesiroop, rapadura, kokossuiker enz.) zien te beperken. Van nature aanwezige suikers in fruit hebben wel degelijk een plaats in onze voeding, zelfs bij diabetes type 2, in een hoeveelheid van 2 à 3 porties fruit per dag. Dat geldt ook voor lactose, de suiker in melk, die mag worden geconsumeerd in hoeveelheden die overeenkomen met 2 à 3 porties zuivel per dag.
Als je diabetes hebt, beperk je koolhydraten beter zo veel mogelijk
FOUT. Koolhydraten zijn onderdeel van een evenwichtige voeding, maar het gaat erom de juiste te kiezen. Geef de voorkeur aan complexe koolhydraten, liefst in de vorm van volkorengranen, peulvruchten en hele vruchten in redelijke hoeveelheden (ongeveer 2 stuks fruit per dag).
Lees ook: Mag ik als diabetespatiënt een dessert eten?
Volkorengranen hebben geen effect op de bloedsuikerspiegel
FOUT. Volkorengranen helpen om gezond te blijven en moeten in je voedingspatroon zitten. Ze hebben veel voordelen vergeleken met geraffineerde granen: ze bevatten meer voedingsvezels, vitaminen en mineralen. Bovendien zullen ze hun energie vaak meer geleidelijk vrijgeven, wat een glycemische index oplevert die vaak iets lager ligt dan bij geraffineerde granen. Toch bevatten volkorengranen, net als geraffineerde granen, in de eerste plaats complexe koolhydraten. Die worden omgezet in glucose en leiden bijgevolg tot een verhoogde bloedsuikerspiegel. Stem dus steeds de hoeveelheid granen – of het nu volkorengranen of geraffineerde granen zijn – af op de behoeften van de persoon. Je kunt ze niet onbeperkt eten!
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de Franstalige Liga voor Diabetes (Association du Diabète).
Download hier onze “Kleine gids voor koolhydraten“!