Amerikaanse onderzoekers hebben voor een nieuwe studie een lijst opgesteld met de vijftig meest gedeelde wetenschappelijke publicaties sinds 2015. Vervolgens zochten ze alle persartikels op die over die publicaties waren geschreven in de Verenigde Staten. Het doel was om te onderzoeken hoe het nieuws in de media werd gebracht.
Waarneming is nog geen conclusie
De analyse van de vijftig publicaties uit deze review geeft aan dat slechts 7 studies placebogecontroleerde onderzoeken waren, terwijl de 43 andere observationele studies waren, die een duidelijk minder betrouwbaar bewijsniveau geven. Na analyse van de artikels die in de media waren verschenen over deze 50 publicaties, blijkt dat 44% van de artikels het nieuws overdrijven: heel vaak wordt een oorzakelijk verband gesuggereerd, terwijl dat helemaal niet is aangetoond. Bijna 58% van de persartikels vertoont minstens één substantiële onjuistheid, waardoor lezers op het verkeerde been worden gezet.
Hoe moeten we dat nieuws interpreteren?
Observationele studies zijn duidelijk populairder in de media dan gecontroleerde klinische tests. Ze kunnen echter nooit een oorzakelijk verband vaststellen en suggereren alleen een associatie. Ze doen wat ze zeggen: een groep mensen observeren en kijken of er een verband bestaat tussen wat ze doen, eten, drinken enz. enerzijds en bepaalde gezondheidskenmerken anderzijds. Vaak gaat het om toevallige of onrechtstreekse verbanden. Om te weten of een dergelijk verband ook oorzakelijk is, moet een studie heel vaak worden herhaald in een andere context, liefst bij duizenden personen, wat echter zelden gebeurt.
Onderzoekers in de verleiding
Tot slot komt het ook vaak voor dat overenthousiaste wetenschappers hun resultaten belangrijker maken dan ze in werkelijkheid zijn. Dat wordt soms nog geaccentueerd door de persberichten die onderzoeksinstituten of universiteiten versturen. Ook dat is een bekende bron van desinformatie, wat eerder al werd aangetoond in ander onderzoek. Bovendien beschikken journalisten niet altijd over de nodige tijd en expertise om de oorspronkelijke publicatie kritisch te interpreteren, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Het is dan ook belangrijk om medische informatie in de pers steeds met een kritische geest te bekijken en duidelijk onderscheid te maken tussen de verschillende soorten studies.
Bron: Gezondheid & Wetenschap