DOE DE TEST!

Zin in zoet & diabetes: hoe ga je ermee om?

De mens heeft vanaf de geboorte een voorkeur voor zoet. Deze voorkeur vervaagt met de jaren en maakt plaats voor aangeleerde smaken en gewoonten. Hebben diabetici meer zin in zoet dan anderen? Dat is een vraag voor Michaël Sels, Hoofddiëtist UZAntwerpen.

De zin in zoet en in eten in het algemeen kan twee oorzaken hebben, vertelt Michaël Sels tijdens het interview. Aan de oorsprong kan enerzijds een fysiologische trigger liggen, maar er kunnen ook externe factoren meespelen en dat is net wat voeding ingewikkeld maar ook net boeiend en plezant maakt. De honger kan dus fysiologische zijn van aard, maar ook emotioneel of sociaal.   

Waarom snakken sommige mensen meer naar zoet dan andere? 

Vanaf de geboorte hebben we een voorkeur voor zoet, zo heeft moedermelk bijvoorbeeld een zoete smaak. Dit komt wellicht omdat de zoete smaak geassocieerd wordt met energie, terwijl een zure smaak ons moet waarschuwen voor mogelijks rot voedsel en een bittere smaak voor onrijp voedsel. Deze aangeboren voorkeur zal met de jaren vervagen en plaatsmaken voor aangeleerde smaken een voorkeuren. Door herhaaldelijke blootstelling worden we aan iets gewoon en zullen we sterker naar bepaalde smaken verlangen. Dit zorgt ervoor dat bepaalde personen een sterkere aantrekking hebben tot zoete smaken dan andere.  

Wat zijn de oorzaken van een sugar craving

Het snakken naar zoet of de sugar craving kan verschillende oorzaken hebben, geeft Michaël Sels aan. Fysiologisch gezien, kan dit getriggerd worden door honger. Dit komt vaak voor bij personen die een niet verzadigende maaltijd hebben benut. Personen die bijvoorbeeld erg bewust bepaalde zaken gaan mijden in hun hoofdmaaltijd, zoals koolhydraten en vetten, kunnen na enkele uren snakken naar zoete voedingsmiddelen. Het lichaam geeft aan dat het niet verzadigd is.  

Daarnaast kunnen ook schommelingen in de glycemie of bloedsuikerspiegel zorgen voor een sugar craving. Een plotse daling van de bloedsuikerwaarden zal het lichaam alarmeren en het signaal geven dat er suikers nodig zijn. Personen met diabetes zullen hier extra aandacht aan moeten besteden. Om hun veiligheid te garanderen moet de bloedsuikerspiegel zo contant mogelijk worden gehouden.  

Lees ook: zoete smaak en zin in zoet, wat is het verschil?  

Wat hebben “hersenen” te maken met de zin in zoet? 

Het eten van suikers zet een beloningscircuit in gang. Bij het eten van zoete voedingsmiddelen zet het lichaam namelijk dopamine vrij, het zogenaamde gelukshormoon. Dopamine bereikt vervolgens de hersenen die het signaal opnemen en je een goed gevoel geeft. Dat is ook waarom sommige personen telkens opnieuw naar zoete voedingsmiddelen grijpen, zeker wanneer ze de gewoonte hebben genomen iets zoet te eten wanneer ze bepaalde emoties ervaren, zoals stress, verdriet of angst. 

Michael Sels en consultation
Diabetespatiënten helpen hun suikergewoonten onder controle te houden, één aspect van de praktijk van Michael Sels

Kan je verslaafd zijn aan suiker? 

Wat suikers betreft is een verslaving, zoals we die kennen bij drugs en alcohol, niet mogelijk. Er zijn bijvoorbeeld geen ontwenningsverschijnselen wanneer we stoppen met het eten van suikers. Wel is het zo dat je aangetrokken kan zijn door de zoete smaak. Dit kan enerzijds het geval zijn door gewoonte, zegt Michaël Sels: je eet bijvoorbeeld altijd iets zoet na de maaltijd. Maar de zin in zoet kan ook het gevolg zijn van andere triggerende factoren, zoals bijvoorbeeld een daling van de bloedsuikerspiegel. Wil je minder suiker eten, dan kan dat op verschillende manieren: je zorgt voor voedzame en evenwichtige hoofdmaaltijden, je neemt af en toe een hartige snack, je vervangt suiker door zoetstoffen… 

Lees ook: 100% geslaagde recepten met zoetstoffen 

Heb je als diabeet meer zin in zoet dan anderen? 

Een onderzoek heeft kunnen aantonen dat personen met diabetes een lagere perceptie hebben van de zoete smaak. Met andere woorden, ze hebben meer zoete smaak nodig alvorens het te ervaren. Dat kan een verklaring zijn voor de verhoogde zin in zoet bij diabetespatiënten, geeft Michaël Sels aan. Bij diabetici zijn de schommeling in de bloedsuikerspiegel heel belangrijk te monitoren, vervolgt hij, omdat het risico bestaat dat de glycemie de diepte ingaat. Iemand zonder diabetes kan ook een daling van de bloedsuikerspiegel meemaken, toch zal het lichaam de veilige ondergrens beter kunnen garanderen.  

Wat is het advies voor diabetici die zin hebben in iets zoet? 

Sta stil bij de triggerende factor. Kijk eerst de bloedsuikerspiegel na en volg de richtlijnen op in geval van een hypoglycemie, of te lage suikerspiegel. Dit wil zeggen dat je zo snel mogelijk snelle suikers moet innemen en als de maaltijd ver weg is, nog extra koolhydraten eten. Is de maaltijd dichtbij, dan zijn snelle suiker alsnog nodig, gevolgd door de maaltijd. 

Is er daarentegen sprake van gedragshonger, heb je zin in de zoete smaak? Of was de maaltijd voordien niet verzadigend genoeg? Neem je een tussendoortje? Geef de voorkeur aan gezonde tussendoortjes zoals fruit en noten, in functie van je medicatieschema. Iemand die insuline gebruikt kan meestal beter fruit eten bij de maaltijd bijvoorbeeld. 

Quelle collation choisir?

Hoe kan je een “sugar craving” dan vermijden?  

Eet voldoende tijdens de hoofdmaaltijd, dat is de allerbelangrijkste tip van Michaël Sels, om een sugar craving of een enorme drang naar suiker te vermijden. Een evenwichtige en verzadigende maaltijd helpt om minder te snacken tussen de maaltijden door. Zo vermijd je alvast honger en een dip in de bloedsuikerspiegel als triggerende factoren voor een sugar craving. Daarnaast heb je minder risico op overeten, een win-win dus. Dat zie je bijvoorbeeld ook bij mensen die intermitterend gaan vasten: bij de eerste maaltijd die ze benutten na het vasten, is er een reëel risico op overeten.  

Kies voor een maaltijd met voldoende eiwitten en vezels, zegt Michaël Sels. Eiwitten en vezels zorgen beide voor een grotere en langere verzadiging. Ze vertragen de vertering van de maaltijd waardoor er minder hoge pieken van de bloedsuikerspiegel voorkomen, die dan vervolgens weer sterk gaan dalen. Een zeer belangrijke tip, ook voor personen met diabetes.  

Indien de sugar craving niet fysiologisch van aard is, dus indien het niet voortkomt uit een hongergevoel of een grote daling van de bloedsuikerspiegel, dan is het belangrijk om de externe factor te achterhalen. Het je zin in zoet uit gewoonte: na de maaltijd of voor TV…, heb je net reclame gezien of zag je iemand iets eten, liggen er zoetjes in de auto of is het emotioneel van aard. Ben je boos, droevig of net enorm enthousiast… Achterhalen van waar de drang naar zoet komt, is de eerste stap, vervolgt Michaël Sels. Vervolgens kan je kiezen op welke manier je de trigger zal beantwoorden. 

Hoe kies je een tussendoortje dat je echt deugd doet? Ontdek HIER de tips van Michaël Sels 

fris-ziltig-hartig-zoet

Vragen over diabetes? Is een gezond gewicht een uitdaging? Of gewoon op zoek naar inspiratie om minder suiker te consumeren?